Motivational interviewing of motiverende gespreksvoering
Cliëntgerichte wortels
Motivational interviewing (ook wel gekend als 'motiverende gespreksvoering') is een wijdverspreide methodiek ontwikkeld in de jaren '80 door William B. Miller en Stephen Rollnick. De wortels van het model liggen in de cliëntgericht-experiëntiële benadering van psychotherapie en de praktijk van begeleiding van personen met een alcoholverslaving. Intussen wordt de methodiek met succes toegepast in tal van settings.
Motivational interviewing is gebaseerd op filosofische principes als
- coöperatie (bondgenootschap met zorgverlener en cliënt als gelijkwaardige partners)
- aanvaarding (respect voor de zorgen en het perspectief van de cliënt)
- autonomie (initiatief ligt bij de cliënt)
- oproepen of evocatie (argumenten voor gedragsverandering komen van de cliënt)
- bevestigen (aandacht voor de sterktes en eigen mogelijkheden van de cliënt).
"A key assumption underlying motivational interviewing, then, is that it is not the counselor’s function to directly persuade or coerce the client to change. Rather it is the client’s responsibility to decide for themselves whether or not to change and how best to go about it." (David Markland et al., 2005)
Een optimistisch, affirmerend model
Motivational interviewing is een optimistisch model dat oog heeft voor de sterktes van mensen. De persoon zelf is en blijft de onbetwiste deskundige van zichzelf - van zijn gevoelens, motivaties en gedrag.
De hulpverlener helpt door de eigen motivatie tot en vertrouwen in verandering te activeren. Daarbij is het van belang dat een persoon zich aanvaard en gewaardeerd voelt. Empathie en goede afstemming van de hulpverlener zijn daarom cruciaal.
"As MI practitioners, we work to evoke clients’ thoughts and ideas regarding the problem and solutions. We affirm clients’ strengths and provide hope for change, all the while supporting their autonomy to make these changes." (Melinda Hohman, 2012)
Specifieke gesprekstechnieken
Bij de uitwerking van deze filosofische basisprocessen werden enkele kernprocessen afgebakend en werd er sterk ingezet op het hanteren van vrij directieve gesprekstechnieken die deze basisprocessen ondersteunen.
Kernprocessen zijn engageren, focussen, evoceren en plannen:
- Engageren is het proces waarbij de cliënt en hulpverlener een helpende werkrelatie instelleren die gekenmerkt wordt door wederzijds vertrouwen en respect.
- Focussen is binnen de motiverende gespreksvoering het gidsen van de cliënt naar doelgedrag dat belangrijk is voor de cliënt zelf. (Opgelet, niet te verwarren met Focusing!)
- Evoceren is het oproepen van eigen ideeën en gevoelens over waarom verandering aangewezen is en hoe dit concreet zou kunnen gerealiseerd worden.
- Plannen is het samen opstellen van concrete veranderdoelen.
Doorheen al deze kernprocessen zijn gesprekstechnieken als reflectief luisteren, open vragen stellen, samenvatten en bevestigen essentieel.
Hier vind je een handige zelfstudietool voor hulpverleners (ontwikkeld door VAD).
Ambivalentie
Ambivalentie maakt intrinsiek deel uit van mens-zijn en van veranderingsprocessen. Het is dan ook een centraal aandachtspunt in dit model. Motivationele gespreksvoering helpt omgaan met deze ambivalenties door de intrinsieke motivatie om te veranderen te evoceren.
De hulpverlener gaat niet in de strijd, maar 'rolls with resistance'. Hierbij geeft de hulpverlener expliciet ruimte aan de delen van de persoon die verandering willen én aan de delen die strijden voor behoud van het gedrag. Door een aanvaardende houding vast te houden ten aanzien van zowel de behoudstaal als de verandertaal van de cliënt gidst de hulpverlener de persoon naar een duidelijkere visie op wat hij/zij wel of niet wenst te veranderen.
"Therapists using motivational interviewing will be asking open questions about the client’s values and goals and how they are discrepant with current behavior, responding with reflections to convey a sense of understanding, avoiding arguments when encountering resistance, and conveying hope that change is possible." (Theresa Moyers & Stephen Rollnick, 2002)
Evidence-based methodiek
Ondertussen is er zeer uitgebreide wetenschappelijke evidentie voor deze methodiek (zie o.a. Factsheet NVP 2022) en wel bij uiteenlopende problematieken, zoals bij diverse gezondheidsgedragingen, therapietrouw, … als aanvullende component bij een behandeling (Lundahl, et. al., 2013).
